Kan de consument ervan op aan dat de chocoladerepen in de supermarkt echt fairtrade zijn? Hebben de scharrelkippen in het schap echt een beter leven gehad en hoe milieuvriendelijk is de duurzaam gekweekte zalm? Blockchaintechnologie geeft zowel de klant als alle schakels van de supply chain de zekerheid dat de beloften op de verpakking zijn waargemaakt. Hendrix Genetics, marktleider op het gebied van diergenetica, experimenteerde ermee en ziet grote voordelen, zegt Chief Innovation & Technology Officer Johan van Arendonk.
Wat was de exacte aanleiding om een pilot te starten op basis van blockchaintechnologie? “De technologie trok onze aandacht en dan kun je er natuurlijk heel veel over blijven lezen, maar je kunt ook gewoon aan de slag gaan. Blockchain biedt volgens ons kansen om twee problemen in de keten aan te pakken. Het eerste probleem is dat Hendrix Genetics investeert in innovaties die aan het eind van de keten leiden tot bijvoorbeeld een betere vleeskwaliteit. Alleen: wij zien in financiële zin niets terug van die investering. Er is wel een meerwaarde – beter of smaakvoller vlees – waar de consument voor wil betalen, maar die slaat neer bij de laatste schakels in de keten. Gevolg is dat wij ons vooral richten op innovaties die ten goede komen aan de eerste schakel na onszelf: de varkenshouders, kalkoenenfokkers enzovoorts. Daar hebben wij een directe relatie mee, daar verkopen wij dieren aan en die willen wél betalen voor dieren die beter zijn. De huidige situatie is dus een rem op innovaties die hun rendement verderop in de keten hebben. Het tweede probleem is dat je niet in staat bent om de totale ketenperformance te verbeteren door de manier waarop de keten nu georganiseerd is. Dat lukt alleen als alle schakels nauw samenwerken en iedere schakel kan beschikken over de gegevens van alle schakels in de keten. En juist met blockchain kun je al die informatie transparant ontsluiten.”
Kun je eenvoudig uitleggen wat een blockchain precies is?
“In ons geval is het een apart IT-platform waar je alle partijen in de keten op aansluit. Op dat platform staat een digitale variant van een ouderwets papieren grootboek. Elke partij heeft inzicht in dit grootboek, en alles wat je erin opschrijft kan na verificatie door een soort online notaris niet meer ongedaan gemaakt worden. Elke entry, ofwel elk blokje data, wordt een ‘block’. Dus: ‘Geleverd: 10.000 eieren aan partij A’, dan is dat een regel in het grootboek ofwel een block. Partij A broedt die uit, de broeduitkomst bedraagt 90% wat resulteert in 9.000 kuikens die worden geleverd aan partij B: een nieuw block. Partij B voert en verzorgt de dieren, registreert dat er 200 dieren zijn gestorven en levert 8.800 dieren aan partij C: opnieuw een block. En zo ontstaat een ‘chain’ van blocks die precies vastleggen wie wat waar doet. Die blockchain is door iedereen in de keten te volgen, zonder dat er twijfel kan bestaan over de juistheid daarvan.”
En hoe lost dit de door jou geschetste problemen op?
“Omdat informatie gedurende de hele keten gekoppeld blijft aan een specifieke groep dieren kan de uiteindelijke eindconsument in de supermarkt zien: deze kip komt bij die slachterij vandaan, is bij die pluimveehouder opgegroeid onder die en die omstandigheden, en is uiteindelijk afkomstig van Hendrix Genetics. Dat is allemaal totaal transparant en dan worden alle schakels in de keten gestimuleerd om het zo goed mogelijk te doen en om te innoveren. De ene veehouder zal de dieren misschien beter, gezonder en efficiënter laten groeien dan de andere. Uitwisseling van die informatie leidt tot verbetering. Bovendien slaat de meerwaarde in de vorm van hogere consumentenprijs neer bij alle partijen in de keten, omdat iedereen iets heeft toegevoegd. Deze technologie leidt dus tot een verbetering voor iedereen, maar creëert ook het platform voor een drastische verbetering van de keten. Op dit moment is de keten aanbodgestuurd. Ofwel: de veehouders besluiten wanneer ze hun dieren laten slachten, en de slachthuizen moeten vervolgens maar zien waar ze met het vlees naartoe kunnen. Blockchain maakt het mogelijk dat je een echte ketenregisseur krijgt: iemand die weet hoeveel vlees er de komende week nodig is, en welke veehouders voldoende dieren hebben van de gewenste leeftijd en kwaliteit om aan die vraag te voldoen. Je kunt dus echt naar een vraaggestuurde keten waarin vraag en aanbod op elkaar zijn afgestemd, iets dat nu niet gebeurt, maar de keten meer sustainable zou maken. Kortom, het inzetten van blockchaintechnologie biedt enorme kansen.”